ಭಾರತೀಯತೆ

 ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ಭಾರತೀಯ ಜ್ಞಾನಪೀಠವು "ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ" ಲೇಖಕರಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ. 1961ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವ ಭಾರತೀಯ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಂವಿಧಾನದ ಎಂಟನೇ ಅನುಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ,ಯಾವುದೇ ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರದಾನವಿಲ್ಲ.

1965 ರಿಂದ 1981 ರವರೆಗೆ, ಲೇಖಕರಿಗೆ ಅವರ "ಅತ್ಯಂತ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೃತಿ"ಗಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಫಲಕ, ನಗದು ಬಹುಮಾನ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ದೇವತೆ ಸರಸ್ವತಿಯ ಕಂಚಿನ ಪ್ರತಿಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.  ೧೯೫೦ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಒದಕ್ಕುಳಲ್ (ದಿ ಬಿದಿರು ಕೊಳಲು) ಎಂಬ ಕವನ ಸಂಕಲನಕ್ಕಾಗಿ ೧೯೬೫ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಲಯಾಳಂ ಬರಹಗಾರ ಜಿ.ಶಂಕರ ಕುರುಪ್ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದರು. 

 ಹಿಂದಿನ ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪರಿಗಣಿಸಲು ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು, ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾದ ವರ್ಷವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಮತ್ತು ನಗದು ಬಹುಮಾನವನ್ನು 1981 ರಿಂದ ₹1.5 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ (₹26 ಲಕ್ಷ ಅಥವಾ 2020 ರಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ $ 35,000 ಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿ) ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. 

2015 ರ ಪ್ರಕಾರ, ನಗದು ಬಹುಮಾನವನ್ನು ₹11 ಲಕ್ಷ (2020 ರಲ್ಲಿ ₹14 ಲಕ್ಷ ಅಥವಾ ಯುಎಸ್ $ 19,000 ಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿದೆ) ಮತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತಮೂರು ಅರ್ಹ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಹದಿನಾರು ಭಾಷೆಗಳ ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಹಿಂದಿ (ಹನ್ನೊಂದು), ಕನ್ನಡ (ಎಂಟು), ಬಂಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಮಲಯಾಳಂ (ತಲಾ ಆರು), ಗುಜರಾತಿ, ಮರಾಠಿ, ಒಡಿಯಾ, ಮತ್ತು ಉರ್ದು (ತಲಾ ನಾಲ್ಕು), ಅಸ್ಸಾಮಿ ಮತ್ತು ತೆಲುಗು (ತಲಾ ಮೂರು),  ಪಂಜಾಬಿ, ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಕೊಂಕಣಿ (ತಲಾ ಎರಡು), ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ (ತಲಾ ಒಂದು). ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಏಳು ಮಹಿಳಾ ಲೇಖಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ಐವತ್ತೆಂಟು ಬರಹಗಾರರು. 1976 ರಲ್ಲಿ, ಬಂಗಾಳಿ ಕಾದಂಬರಿಕಾರಿ ಆಶಾಪೂರ್ಣ ದೇವಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆಯಾದರು ಮತ್ತು 1965 ರ ಕಾದಂಬರಿ ಪ್ರೊಥಾಮ್ ಪ್ರೊಟಿಶ್ರುಟಿ (ದಿ ಫಸ್ಟ್ ಪ್ರಾಮಿಸ್) ಗಾಗಿ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು, ಇದು ಟ್ರೈಲಾಜಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರು ಅಸ್ಸಾಮಿ ಕವಿ ನೀಲಮಣಿ ಫೂಕನ್ ಮತ್ತು ಕೊಂಕಣಿ ಬರಹಗಾರ ದಾಮೋದರಮೌಜೋ, ಕ್ರಮವಾಗಿ 2020 ಮತ್ತು 2021 ರ ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಯನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು 
ಕರ್ನಾಟಕ